سيليكاژل چيست:
سیلیکاژل نوعی جاذب رطوبت می باشد که در مقایسه با دیگر جاذب رطوبت نوعی بسپار سه بعدی می باشد که از دی اکسید سیلیسیم تشکیل گردیده است. سیلیکاژل به دو شکل گرانول و شکسته با کاربردهای متفاوت تولید خواهد شد.
از انواع مختلف آن می توان به نوع بی رنگ، نارنجی، آبی، H و نوع WS نام برد. از این دو نوع آخر به عنوان ماده ای به منظور جداسازی نیتروژن، سولفور، هیدروکربن و سایر فلزات سنگین در خطوط فشار قوی گاز مورد استفاده قرار داده می شود. سیلیکاژل از طریق برقراری ارتباط هیدروژنی موجب جذب الکل، آب، فنول و گروه های آمینی خواهد شد.
از عمده کاربردها و مزایای استفاده از این محصول در مقایسه با آلومینا و زئولیات می توان به توانایی بالای آن در جذب در دماهای پایین اشاره نمود که همین قابلیت آن موجب عملکرد بهتر این محصول در مقایسه با سیلیکاژل خواهد شد.
سیلیکاژل همچنین قابلیت احیاء از خود را دارد به طوری که در صورت حرارت گرفتن تا دمای 150 درجه سانتی گراد و از طریق از دست دادن رطوبت مجدد می تواند قابل استفاده باشد اما زئولایت به منظور احیاء به دمایی معادل 350 درجه سانتی گراد نیاز دارد.
از کاربردهای نخستین این ماده می توان به استفاده از آن در جنگ جهانی اول به منظور جذب سطحی در گاز ماسک اشک آور و بخار آب استفاده خواهد شد. از این محصول نیز همچنین در جنگ جهانی دوم به منظور حفاظت وسایل در مقابل رطوبت، کراکینگ کاتالیزور و به منظور محافظت در برابر سوخت با عدد اکتان بالا استفاده خواهد شد.
از این محصول همچنین به عنوان جاذب رطوبت به مقدار 40% وزنی استفاده شده و در صنایعی همانند پتروشیمی، گاز، نفت، برق، لانه حیوانات خانگی و حمل و نقل کاربرد دارد.
مشخصات فیزیکی سیلیکاژل:
این محصول در مقیاس بالایی با استفاده از ترکیب مابین اسید سولفوریک و سیلیکات سدیم تحت شرایط کنترل گردیده ای تولید خواهد شد. ساختار این ماده به صورت سه بعدی می باشد که از چهاروجهی دی اسکسید سیلیسیم تشکیل شده است.
از این محصول همچنین به صورت بی بو، غیر قابل اشتعال و غیر سمی است. این محصول همچنین قابلیت انحلال در آب را نداشته و در بازهای قوی حل خواهد شد.
این محصول می تواند بازیافت گردد. دمای موثر در عملکرد سیلیکاژل به مقدار 25 درجه سانتی گراد بوده که در دماهای بالا عملکرد آن کاهش خواهد یافت. در مقدار رطوبت پایین ذرات این محصول مقداری از فشار بخار آب را جذب کرده و هر چه مقدار این فشار افزایش پیدا کند ذرات بزرگتر سیلیکاژل جذب می شود. ساختار فیزیکی این ماده به شکل متخلخل و بی نظم است که محتوی ذرات به اندازه مابین 3 الی 60 می باشد.
از آنجایی که منافذ این محصول به شکل هیدروفوبیکی و متصل به یکدیگر است سطح وسیعی از خود به جود آورده و در فرآیند جذب و تراکم مویرگ عملکرد بالایی از خود خواهد داشت.
انواع سيليكاژل چيست:
این محصول با توجه به ذرات خود در انواع مختلفی طبقه بندی می گردد. از عمده ابعاد رایج سیلیکاژل می توان به اندازه مابین 1 تا 3 میلیمتر و 3 تا 5 میلیمتر نام برد. از دیگر مواردی که تاثزر گذار در انواع این محصول می باشد نوع اندیکاتور به کار رفته می باشد که می توان به انواع ذیل اشاره کرد:
سیلیکاژل سفید یا بی رنگ:
سیلیکاژل سفید از نوع رایج بوده که اندیکاتور از خود ندارد و به صورت بی رنگ تولید می شود. از عمده ابعاد رایج این محصول می توان به سایز های 1 تا 3 میلیمتر و 3 تا 5 میلیمتر در بسته بندی های 25 کیلوگرمی و ساشه ای اشاره کرد. این محصول در بازیافت هیدروکربن و دهیدراته هوای کمپرس، گاز و مایعات کاربرد دارد.
به منظور تعیین میزان جذب سیلیکاژل بی رنگ، از سیلیکاژل آبی به مقدار 10 درصد و یا سیلیکاژل نارنجی به میزان 5 درصد به منظور تعیین مقدار رطوبت استفاده خواهد شد.
سیلیکاژل آبی رنگ:
سیلیکاژل آبی از اندیکاتور کبالت کلراید استفاده گردیده است. در حالت خشک و بدون رطوبت به رنگ آبی و در حین جذب رطوبت تغییر رنگ به صورتی خواهد داشت.
سیلیکاژل نارنجی رنگ:
از دیگر انواع این محصول می توان به نوع نارنجی آن اشاره کرد که در این مدل از متیل بنفش استفاده می شود. این نوع پس از آنکه جذب رطوبت انجام شد رنگ آن به سبز تغییر شکل می دهد.
با توجه به بی بو، بی ضرر و غیر سمی بودن این محصول، سیلیکاژل نارنجی جایگزینی مطلوب با نوع آبی رنگ آن است.
سیلیکاژل نوع H:
از پر کاربرد ترین سیلیکاژل ها در پالایشگاه گاز به نوع H می توان اشاره نمود که به منظور جداسازی و بازیابی هیدروکبرن مایع از گاز استفاده می گردد. کاتالیست این محصول نیز در فرآوری و پالایش گاز کاربرد خواهد داشت.
این محصول از ویژگی ها فیزیکی و مناسبی برخوردار بوده و در مقایسه با سایر سیلیکاژل ها از قدرت جذب آب بالاتری برخوردار است.
سیلیکاژل نوع WS:
این نوع سیلیکاژل به منظور جذب رطوبت گاز طبیعی و کاتالیست در فرآوری و پالایش گاز استفاده می گردد. به طور کلی مدل WS این محصول با توجه به قدرت بالا در جذب می تواند به عنوان لایه محافظ در ترکیبات شیمیایی و سایز جاذبها همانند مولکولارسیو و کاتالیست ها فعال استفاده گردد.
کاربردهای سیلیکاژل:
سیلیکاژل کاربردهای بسیاری در صنعت دارد که از جمله کاربردهای آن می توان از موارد ذیل نام برد:
- نفت، گاز و پتروشیمی
- داروسازی
- صنعت برق
- حیوانات خانگی
- نظامی و هوانوردی
- بسته بندی و حمل و نقل
- آثار باستانی
- براق سازی جواهرات
- چرم سازی، کیف و کفش
کاربرد در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی:
سیلیکاژل در نفت و گاز به عنوان عاملی در جذب رطوبت به منظور حذف رطوبت و ذرات ناخواسته در انتقال فشار گاز و جداسازی سولفور، هیدروکربن، نیتروژن و فلزات سنگین استفاده می گردد. از پر استفاده ترین انواع این سیلیکاژل در این صنعت می توان به دو مدل H و WS اشاره نمود.
سیلیکاژل نوع H:
این نوع از پر مصرف ترین سیلیکاژل در این صنعت است به طوری که از آن به منظور بازیابی و جداسازی هیدروکربن مایع از گاز و کاتالیست در فرآوری و پالایش گاز استفاده می گردد. این نوع از ویژگی های فیزیکی مناسب، بالاتر و جذب آب بیشتری به نسبت سایر سیلیکاژل ها برخوردار است.
سیلیکاژل نوع WS:
نوع WS این محصول به منظور جذب رطوبت گاز طبیعی و کماتالیست در فرآوری و پالایش گاز استفاده می گردد. در حالت کلی نوع WS از آنجایی که از قدرت جذب آب بلایی برخوردار است به عنوان لایه ای بر ترکیبات شیمیایی و سایز جاذب ها همچون کاتالیست فعال و مولکولارسیو عمل می کند.
کاربرد در صنایع دارو و داروسازی:
از دیگر مصارف این محصول می توان به استفاده از آن در خط تولید دارو به شرح ذیل اشاره نمود:
خط تولید دارو:
کاربرد سیلیکاژل در خط تولید دارو از اهمیت بسزایی برخوردار می باشد به طوری که قابلیت جذب رطوبت این محصول در تولید انواع دارو از جمله آنتی بیوتیک استفاده می شود.
بسته بندی به صورت کپسول های سیلیکاژل:
سیلیکاژل از محفظه های کوچک که محتوی این ماده می باشد و در کاربردهای متفاوت در دارو با ابعاد و مشخصات مختلفی استفاده می شود.
سیلیکاژل آبی
بسته بندی به صورت درب های حاوی سیلیکاژل:
سیلیکاژل در درب دارو نیز کاربرد دارد و از جمله موارد استفاده این محصول می توان به کاربرد آن در قرص های ویتامین اشاره کرد. جنس مورد استفاده در این بسته بندی به صوریت پلیمر بوده که باعث جلوگیری از نفوذ رطوبت خواهد شد.
کاربرد سیلیکاژل ترانسفورماتور در صنایع برق و مخابرات:
در صنعت برق و انتقال فشار قوی از این ماده با توجه به قابلیت آن در جذب رطوبت و جلوگیری از آسیب ترانسفورماتور استفاده خواهد شد و از این طریق رطوبت به پایین ترین میزان ممکن خواهد رسید. از این محصول همچنین به منظور انبساط ترانسفورماتور غیر هرمتیک استفاده خواهد شد و از انواع مورد استفاده این محصول می توان به دو نوع نارنجی و آبی آن اشاره کرد.
ار این محصول در ترانسفورماتور به منظور ورود هوای خشک استفاده خواهد گردید. ضخامتی که از آن در این محصول استفاده می گردد 3 سانتی متر بوده و در صورتی که کمتر از این میزان استفاده گردد می بایست تعویض شود.
به منظور جلوگیری از برقراری سیلیکاژل با روغن که در حمل و نقل استفاده خواهد شد یک نوع ورق مسدود کننده در بین فلنج رطوبت گیر و چپقی قرار خواهد گرفت که پس از نصب شدن و شل گردیدن پیچ ها فلنج این ورق جدا شده و مجدد پیچ ها قرار خواهد گرفت. در هنگام جداسازی ورق می بایست دقت لازم انجام گردیده تا روغن به محفظه رطوبت وارد نگردد. به این منظور می بایست ابتدا محفظه این محصول باز گردیده و به مقدار 180 درجه سانتی گراد چرخانده شده، پس از آن ورق مسدود شونده باید از محل جدا شود.
کاربرد در لانه حیوانات خانگی:
از آنجایی که قدرت جذب بالایی دارد در لانه حیوانات خانگی به منظور جذب رطوبت فضولات استفاده خواهد شد. از عمده موارد با اهمیت در استفاده از این محصول می توان به قابلیت آن در کاهش بو فضولات و جلوگیری از باکتری ها اشاره کرد. همچنین در بسته های 1 و 2 کیلوگرمی قابل عرضه می باشد.
کاربرد در صنایع نظامی و هوانوردی:
از آنجایی که تجهیزات نظامی از حسیاست بالایی در نگهداری برخوردار می باشد استفاده از سیلیکاژل به عنوان جذب رطوبت از اهمیت بالایی برخوردار می باشد.
کاربرد در صنایع بسته بندی و حمل نقل:
سیلیکاژل از کجا بخریم
از این محصول به منظور محافظت از محصولات در حمل بار نیز استفاده می گردد. به نحوی که وجود رطوبت به صورت طولانی مدت می تواند صدمات جبران ناپذیری همچون خوردگی و رشد قارچ و میکروب بر روی محصول ایجاد نماید که استفاده از آن در بسته بندی این محصولات تاثیر بسزایی از خود دارد.
کاربرد در آثار باستانی:
از این محصول همچنین در آثار هنری، باستانی و کتاب به منظور جلوگیری از نفود رطوبت استفاده خواهد شد.
کاربرد در براق سازی جواهرات:
از عمده کاربری های آن می توان به استفاده از آن در جلوگیری از ایجاد رطوبت در جواهرات نام برد.
کاربرد در صنایع چرم سازی، کیف و کفش:
در چرم سازی و کیف و کفش، استفاده از ماده ای به منظور جذب رطوبت از اهمیت به سزایی برخوردار می باشد. عملکرد این محصول به نحوی بوده که باعث جذب رطوبت و جلوگیری از خرابی این محصول خواهد شد. کاربرد کیسه 10 گرمی محتوی سیلیکاژل باعث خواهد شد تا 4 گرم آب به مقدار 40 درصد وزنی جذب کند.
از دیگر مصارف این محصول به عنوان جذب رطوبت می توان به کاربرد آن در جذب خوراک و منابع غذایی، جلوگیری از کسیده گردید، محافظت دوربین در برابر مایعات، حفاظت لاستیک، خشک کردن گل و انواع فلزات اشاره نمود.
نکات ایمنی سیلیکاژل:
این محصول به صورت غیر قابل اشتعال و غیر سمی است که تنها با مواد شیمیایی همانند کلرین تری فلوراید، هیدروژن فلورید و اسید ها باز ها وارد واکنش خواهد شد. غبارات ناشی از این محصول برای چشم و پوست مشکل تنفسی ایجاد نخواهد نمود و از این موارد می توان به ریزش اشک، درد و سو سو زدن اشاره نمود.
مقدار سمی بودن آن به نسبت سیلیکا در صورتی که بلعیده گردد پایین است به طوری که در صورت استنشاق آن به طور طولانی مدت می بایست فرد به فضای آزاد انتقال داده شود. تنفس طولانی مدت این محصول و قرارگیری در معرض دانه های سیلیکاژل موجب بیماری سیلیکوزیس خواهد شد که علت آن وجود ذرات سیلیس در هوا است. همچنین قابل توجه می باشد که غبارهای این محصول به صورت سخت بوده و موجب بیماری نمی گردد. به منظور پیشگیری از سیستم حفاظتی استفاده خواهد شد.
به لحاظ جلوگیری از ایجاد مشکل پوستی بایستی از لباس کار و دستکش استفاده کرد. در صورتی برقراری تماس پوستی می بایست محل مورد تماس به مدت 5 دقیقه شسته گردید و به منظور پیشگیری از تماس با چشم از عینک استفاده شود. در صورتی که مشکل برطرف نگردید می بایست سریعا به پزشک معالج مراجعه نمود.
شرایط بسته بندی و انبار محصول:
نوع بسته بندی سیلیکاژل به صورت کیسه 25 کیلویی بوده و کیسه های ساشه ای در ابعاد و وزن مختلف عرضه خواهد شد. از آنجایی که قابلیت جذب رطوبت این ماده می بایست در محیط های عاری از رطوبت باشد.
